Do obsługi większości maszyn wymagane są odpowiednie uprawnienia wydawane przez Urząd Dozoru Technicznego (UDT). Na przykład aby móc pracować jako operator ładowarki teleskopowej, trzeba mieć kwalifikacje w kategorii I WJO. A jak to wygląda w przypadku podestów ruchomych? Czy do pracy z użyciem tego typu urządzeń również wymagane są specjalne uprawnienia?
Zacznijmy od tego, czym są platformy do pracy na wysokości, czyli tak naprawdę mobilne podesty ruchome. Platformy to nowoczesne, proste i łatwe w użyciu maszyny, które pozwalają na unoszenie ludzi i sprzętu na określone wysokości – maksymalnie do 5,5 metra.
Z powodzeniem zastępują drabiny oraz rusztowania, ponieważ umożliwiają wygodną, a jednocześnie bezpieczną pracę na wysokości. Operator wchodzi na platformę z poziomu ziemi, naciska przycisk albo przekręca uchwyt i zostaje uniesiony np. na 3 metry powyżej podłogi. Przez cały czas ma stopy na jednym poziomie i obie ręce wolne, więc bez problemu może wykonywać różne zadania. Jest także w stanie obracać się o 360 stopni i obniżać lub podnosić platformę wtedy, gdy wymaga tego jego praca. Dzięki temu jest w mniejszym stopniu narażony na urazy spowodowane przeciążeniem mięśni albo upadkiem, działa wydajniej i odczuwa mniejsze zmęczenie niż gdyby korzystał z drabiny.
Platformy Power Towers sprawdzają się zarówno w branży remontowej i budowlanej, jak i logistycznej czy handlowej. Często kupują je firmy zajmujące się pracami konserwacyjnymi w różnych obiektach – od hoteli, przez biurowce, hale wystawowe, aż po platformy wiertnicze oraz te, które specjalizują się w naprawie samolotów, samochodów ciężarowych i innych dużych pojazdów.
Co ważne, niektóre modele platform są certyfikowane do pracy w obszarach o wysokim stopniu ograniczonego dostępu.
W zależności od potrzeb można kupić maszyny bez zasilania elektrycznego typu push around, z zasilaniem elektrycznym podnoszenia oraz z zasilaniem elektrycznym podnoszenia i jazdy. Czy żeby móc je obsługiwać, trzeba mieć uprawnienia?
Uprawnienia do obsługi podestów z zasilaniem elektrycznym
W związku z tym, że mobilne platformy do pracy na wysokości uznawane są za podesty ruchome, aby zostać ich operatorem należy posiadać uprawnienia kategorii 1P wydawane przez Urząd Dozoru Technicznego (UDT).
Kategoria 1 P obejmuje podesty ruchome:
- przejezdne wolnobieżne (np. podnośniki nożycowe),
- przewoźne (np. pająki podczepiane pod samochody),
- samojezdne (mające własny napęd).
Aby zdobyć stosowne uprawnienia trzeba ukończyć kurs na operatora podestu, a następnie zdać egzamin przed komisją terenową UDT.
W trakcie kursu omawiane są informacje dotyczące m.in. budowy, zasad funkcjonowania i eksploatacji oraz zastosowania urządzeń, przepisów BHP, a także obowiązków operatora. Poza zajęciami teoretycznymi przeprowadza się również zajęcia praktyczne, w trakcie których uczestnicy szkolą umiejętność bezpiecznego poruszania się maszynami.
Po zakończeniu kursu podchodzi się do egzaminu UDT składającego się z dwóch części – teoretycznej i praktycznej. Pozytywna ocena na egzaminie jest równoznaczna z uzyskaniem uprawnień i możliwością pracy na podestach ruchomych takich jak np. ręczna platforma dostępu Nano SP Plus.
Uwaga – do kursu i egzaminu może podejść osoba pełnoletnia, która ma prawo jazdy kategorii B, przynajmniej podstawowe wykształcenie i zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do obsługi urządzeń transportu bliskiego.
Podesty mobilne niewymagające uprawnień
Czy to znaczy, że bez uprawnień nie można korzystać z platform mobilnych? Bez stosownych uprawnień nie można używać podestów z zasilaniem elektrycznym podnoszenia lub podnoszenia i jazdy. Warto jednak pamiętać, że istnieją również modele bez zasilania elektrycznego, które chociaż zaliczane są do grupy podestów ruchomych przejezdnych, nie posiadają mechanicznych napędów.
Takie platformy to modele JLG Pecolift 1.5 oraz Ecolift 2.2.
Te podesty podlegają dozorowi technicznemu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. z 2021 r. poz. 272, z późn. zm.) i – jak wspomniano wcześniej – klasyfikowane są do grupy podestów ruchomych przejezdnych. Należy jednak pamiętać, że jazda oraz podnoszenie w tych modelach nie odbywają się za pomocą mechanicznych napędów, tylko w sposób ręczny, wykorzystując siłę mięśni.
Tym samym zgodnie z załącznikiem nr 3 do rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dn. 21 maja 2019 r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1008) do obsługi tego typu podestów nie jest wymagane posiadanie kwalifikacji potwierdzonych zaświadczeniem kwalifikacyjnym.
Co to znaczy? Można z nich korzystać bez uprawnień UDT, ale mimo wszystko należy pamiętać o zachowaniu zasad bezpieczeństwa.